Monumentale bomen

Monumentale bomen in Den Haag zijn meestal ouder dan 50 jaar. Ze zijn belangrijk voor de cultuur, geschiedenis of het straatbeeld. Soms zijn ze zeldzaam.

Alle bomen zijn belangrijk voor het klimaat. Bomen zijn ook belangrijk voor de biodiversiteit. Dat is de afwisseling in soorten bomen en planten. Of soorten dieren die in of bij de boom leven.

Soms krijgt een verzameling bomen de monumentale status. Dit gebeurt als ze onderdeel zijn van het monumentale geheel. In Den Haag is dit zo op het Lange- en Korte Voorhout en de Lange Vijverberg. Daar zijn sommige bomen jonger dan 50 jaar, maar toch monumentaal verklaard.

Oude bomen in Den Haag

De gemeente Den Haag beheert op dit moment ongeveer 121.000 stadsbomen. Daarvan zijn 948 bomen monumentaal. Er staan in Den Haag ook 254 monumentale bomen die in particulier bezit zijn. Er zijn weinig oude bomen in Den Haag. In en na de Tweede Wereldoorlog werden namelijk veel bomen gekapt zodat mensen hout hadden om op te koken of het huis te verwarmen. De gemeente beheert en onderhoudt de monumentale bomen dan ook met extra zorg en aandacht.

De meeste monumentale bomen staan in de stadsdelen Centrum en Haagse Hout. In het centrum, tegenover Paleis Noordeinde, staat bijvoorbeeld de Postzegelboom. Onder deze boom werden tientallen jaren postzegels geruild en verkocht. Stadsdeel Haagse Hout is beheerder van de landgoederen Clingendael, Oosterbeek en Marlot. Daar staan ook veel monumentale bomen.

De oudste gemeentelijke monumentale boom is een gewone linde die bijna 300 jaar oud is. De linde staat op een weiland bij landgoed Clingendael. Deze boom is ook aangewezen als ‘Veteranenboom’. Dat betekent dat hij in zijn eigen tempo mag aftakelen. Voor de veiligheid van de bezoekers staat een hek om de boom. De oudste particuliere monumentale boom is een juttepeer in het Heilige Geesthofje. Deze boom staat er al sinds ongeveer 1647.

---

Bijzondere bescherming

De gemeente zorgt goed voor de monumentale bomen. Ze worden beschermd en krijgen voorrang bij onderhoud. Als monumentale bomen gaan aftakelen probeert de gemeente de boom te behouden. Dan wordt de boom bijvoorbeeld gesnoeid of verstevigd. Een boom wordt in principe pas van de lijst afgehaald als hij is gerooid.

De gemeente controleert de bomen elk jaar op vitaliteit, ziekten en plagen. Er zijn strenge regels voor het kappen of snoeien van monumentale bomen. Hiervoor is een Begin link: vergunning, einde link. nodig. Op het aanvraagformulier voor vergunning staat de optie ‘monumentale bomen’. Als een monumentale boom wordt gekapt moet er een nieuwe boom voor in de plaats komen.

Adviesraad Monumentale Bomen

De gemeente heeft een Adviesraad Monumentale Bomen en een ambtelijke werkgroep Monumentale Bomen. In de werkgroep zitten de leden van de Adviesraad Monumentale Bomen en vertegenwoordigers van de Dienst Publiekszaken en de Dienst Stadsbeheer.

De Adviesraad Monumentale Bomen bestaat uit een vertegenwoordiger van de Landelijke Bomenstichting, leden van de Algemene Vereniging voor Natuurbescherming voor Den Haag en omstreken (AVN) en tenminste 1 onafhankelijke boomdeskundige. De Adviesraad Monumentale Bomen geeft gevraagd en ongevraagd advies. De Adviesraad is onafhankelijk en krijgt geen loon.

Lijst van monumentale bomen

De gemeente maakt eens in de 5 jaar een lijst van de bomen die mogelijk monumentaal zijn. Deze lijst wordt voorgelegd aan het college van burgemeester en wethouders. Het college beslist welke bomen monumentaal worden verklaard. In 2020 is de lijst van monumentale bomen vernieuwd. Bekijk de Begin externe link: Lijst monumentale bomen (RIS305534)(Externe link), einde externe link..

U kunt de monumentale bomen opzoeken in de Begin externe link: Haagse Bomenkaart(Externe link), einde externe link.. Dat is een kaart met alle stadsbomen en monumentale bomen in Den Haag. Door op de kaart op een boom te klikken ziet u hoe oud de boom is en wat voor soort boom het is.

Om op de lijst van monumentale bomen te komen moet een boom vitaal zijn. Dat betekent dat de boom waarschijnlijk nog minstens 10 jaar blijft leven. De boom moet minstens 50 jaar oud zijn. En de boom moet voldoen aan tenminste 1 van onderstaande voorwaarden.

De boom:

• heeft cultuurhistorische waarde
• is onvervangbaar
• is zeldzaam door zijn vorm
• is zeldzaam door zijn soort
• is zeldzaam door zijn omvang of hoogte
• is beeldbepalend

of:

• Er groeien zeldzame planten op de boom.
• Er wonen zeldzame dieren in de boom.

Particuliere monumentale bomen

Op de lijst van monumentale bomen staan ook monumentale bomen die van mensen zelf zijn (particulier bezit). Deze bomen zijn niet altijd te zien vanaf de openbare weg. De bomen worden eens in de 5 jaar gecontroleerd. De eigenaar ontvangt daar een rapport van.

Bomen op privéterrein worden in overleg met de eigenaar voorgedragen als monumentale boom. De eigenaren krijgen geen geld voor het beheer en onderhoud van de monumentale bomen.

Meer informatie

Heeft u vragen over monumentale bomen? Stuur dan een e-mail naar Begin link: groenbeleid@denhaag.nl, einde link. .